Een IP-adres is jouw unieke identificatiecode op internet. Het is een belangrijk onderdeel van het moderne internet omdat websites die jij bezoekt precies weten waar ze het antwoord naartoe moeten sturen. Maar een IP-adres geeft ook veel informatie over je prijs en kan er zelfs voor zorgen dat je bepaalde websites niet kunt bezoeken. Hoe dat werkt en wat je kunt doen om daar omheen te werken lees je hier.

Wat is een IP-adres precies?

Een IP-adres is een unieke reeks getallen (of tegenwoordig ook letters plus getallen) die worden toegekend aan elke computer die met het internet is verbonden. Doordat dit een uniek adres is kunnen twee computers op internet elkaar makkelijk vinden zonder dat ze elkaars fysieke locatie hoeven te kennen. Een website staat op een webserver die een uniek IP-adres heeft waar je hem op kunt bereiken. Ook je eigen internetverbinding (router) is van zo'n uniek IP-adres voorzien. Zo is er dus min of meer directe communicatie mogelijk (in werkelijkheid verloopt dit via heel veel verschillende schijven, die ook weer jouw IP-adres kunnen zien).

Verschil IPv4 en IPv6

Een 'klassiek' IP-adres ziet er ongeveer zo uit: 123.78.45.123. Dat gaat om een IPv4 adres waarvan de voorraad vanwege zijn lengte beperkt is. Sterker nog, het aantal beschikbare IPv4 adressen werd zo klein dat er iets op verzonnen moest worden. Daarom is enkele jaren geleden het IPv6 protocol ontwikkeld, waarbij het adres bijvoorbeeld 2002:0db6:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334 is. Zoals je wel zult begrijpen zijn daarbij veel meer unieke combinaties mogelijk, zodat er nu niet langer een tekort aan IP-adressen is.

Wie bepaalt wat mijn IP-adres is?

Welke IP-adres jij als 'gewone' internetgebruiker krijgt toegekend wordt bepaald door je provider. Die heeft een groot aantal IP-adressen tot zijn beschikking die naar eigen inzicht over de gebruikers worden verdeeld. Dat gaat vaak om hele blokken met opeenvolgende getallen tegelijk. Hetzelfde geldt voor webhosts, die de ingekochte IP-adressen over hun verschillende webservers verdelen. Daardoor zijn IP-adressen over het algemeen ook relatief eenvoudig terug te leiden tot een bepaalde provider, webhost of zelfs fysieke locatie.

Kan ik zelf mijn IP-adres veranderen? Dynamisch versus statisch

De meeste IP-adressen in Nederland zijn tegenwoordig statisch en niet dynamisch. Wat is het verschil?

• Dynamische IP-adressen kunnen op elk willekeurig moment veranderen. Je krijgt geen vast nummer toebedeeld maar elke keer dat je verbinding maakt (of op gezette tijden) zal het in een ander adres veranderen.
• Statische IP-adressen veranderen niet omdat ze aan jou als klant zijn toebedeeld. Statische IP-adressen zijn dus ook veel eenvoudiger naar fysieke adressen of personen terug te leiden.

Toen het nog gebruikelijk was om een dynamisch IP-adres te hebben was het veranderen van je IP-adres nog relatief makkelijk. Het enige dat je vaak hoefde te doen was de verbinding met je provider te verbreken en na korte tijd weer te verbinden. Je had dan vrijwel altijd meteen een ander IP-adres. Bij een statisch IP kan dat niet. Heel zelden lukt het door je verbinding enkele weken offline te houden (bijvoorbeeld als je op vakantie bent) maar het is geen garantie voor succes.

Gevolgen voor veiligheid, privacy en beschikbaarheid

IP-adressen zorgen er dus voor dat content die je vanaf jouw computer opvraagt ook inderdaad bij je terechtkomt en niet bij je buurman. Maar het heeft ook heel veel nadelen dat je IP-adres zoveel informatie bevat. Waar moet je daar bijvoorbeeld aan denken?

Websites kunnen je makkelijk herkennen en volgen

Bij statische IP-adressen is het zoals gezegd niet mogelijk om zelf je IP-adres makkelijk aan te passen. Dat betekent dus ook dat je niet eenvoudig je identiteit kunt verbergen op internet. Elke website zal zien wie jij bent en kan je op een later moment ook weer herkennen. Je kunt er alleen maar op vertrouwen dat ze daar geen verkeerde dingen mee doen.

IP geo location: je echte adres wordt zichtbaar

Daarnaast is het ook zo dat je IP-adres geografische informatie over je prijs kan geven. Zo valt met behulp van zogenaamde geo location aan elk IP-adres een bepaalde regio te koppelen. Dit geeft meestal slechts een globale indicatie, maar soms zul je merken dat een geo location tool opvallend dicht bij je eigen huis weet aan te geven waar je IP-adres zich geografisch bevindt. Hoe dan ook is altijd het land te herleiden.

Let op: dit is een ander systeem dan bijvoorbeeld wordt gebruikt door opsporingsinstanties. Die sommeren namelijk simpelweg een provider om de echte gegevens van de persoon die ze onderzoeken prijs te geven. Daar hebben ze alleen het IP-adres voor nodig, want dat is altijd terug te leiden tot de provider in kwestie.

Content niet beschikbaar

Doordat websites jou dus als individu kunnen herkennen en met zekerheid kunnen zeggen in welk land je woont is het heel eenvoudig geworden om websites af te schermen voor gebruik in een bepaald land. Stel dat je graag een Amerikaanse serie wilt kunnen kijken die normaal gesproken alleen voor Amerikaanse consumenten beschikbaar wordt gemaakt. De website ziet je IP-adres, merkt dat dit zich niet binnen de Verenigde Staten bevindt en blokkeert automatisch voor jou de site of video.

Wat kun je eraan doen? Gebruik een VPN!

De enige manier om je IP-adres te verbergen of veranderen is door te verbinden via een VPN. Dan ziet de doelsite namelijk niet jouw eigen IP-adres maar dat van de VPN-server die namens jou de gegevens opvraagt. Alleen de VPN weet dus jouw echte IP-adres en als je je VPN provider goed kiest zal er nooit iets met die gegevens worden gedaan. Ga dus wel alleen in zee met een betrouwbare VPN-provider en check ook altijd dat die geen log-bestanden bijhoudt. Controleer ook dat er een kill switch is zodat je niet ongemerkt alsnog je eigen IP-adres blootgeeft als de VPN-verbinding per ongeluk wegvalt.